Ðưa lịch sử truyền khẩu người Việt vào thư viện đại học

Tổ chức văn hóa người Mỹ gốc Việt hợp tác với UCI và UT

Trùng Dương

AUSTIN, Texas - Hội Bảo Tồn Lịch Sử và Văn Hóa Người Mỹ Gốc Việt (Vietnamese American Heritage Foundation-VAHF) cho biết vừa ký xong văn kiện ghi nhận sự hợp tác khai triển thành quả gồm 514 lịch sử truyền khẩu người Mỹ gốc Việt với Phân Khoa Nhân Văn (COLA) đại học UCI và hệ thống thư viện của University of Texas, Austin.

Từ trái, bà Triều Giang Nancy Bùi (giám đốc VAHF), ông Destin Smith (College of Liberal Arts, University of Texas) và bà Madeline Hsu (giám đốc Center for Asian American Studies thuộc COLA) chụp hình lưu niệm sau khi ký văn kiện ghi nhận hợp tác. (Hình: University of Texas)

Qua sự hợp tác này, hy vọng trong vòng đôi ba năm tới, sinh viên và các nhà nghiên cứu về lịch sử người Việt tại Hoa Kỳ của các đại học sẽ có thể, qua hệ thống Internet, với từ khóa (keyword) do UTL cung cấp, tra cứu từ một văn khố trực tuyến (online), bằng cả tiếng Việt và Anh, thay vì phải qua nhiều nguồn khác nhau, phần lớn bằng Việt ngữ.

Theo văn bản ghi nhận sự hợp tác giữa COLA và VAHF, văn phòng khoa trưởng của phân khoa nhân văn sẽ giúp hội về nhân sự trong việc biên soạn và lưu trữ trực tuyến các câu chuyện truyền khẩu này. Ðể thực hiện mục tiêu trên, COLA sẽ giúp VAHF viết và nạp đơn xin tài trợ, thiết lập và điều hành các ngân khoản thu thập được, cũng như tuyển lựa nhân viên điều hành chương trình lịch sử truyền khẩu.

Trong khi đó, Trung Tâm Nghiên Cứu Người Mỹ Gốc Á (CAAS) thuộc COLA sẽ cung cấp phòng ốc, tuyển chọn và huấn luyện một tiến sĩ sử học làm việc từ hai tới ba năm để giúp việc chuyển ngữ, phiên dịch và đưa lên thư viện trực tuyến. Ngoài ra, theo văn kiện hợp tác, CAAS cũng sẽ tiếp tay trong việc lưu trữ, tổ chức và viết đơn xin tài trợ, cũng như phân phối các tài liệu về lịch sử truyền khẩu này qua các phương tiện truyền thông của trung tâm.

Về phía VAHF, hội sẽ cung cấp băng thu thanh và thu hình các cuộc phỏng vấn, xem xét các bản chuyển ngữ và phiên dịch các cuộc phỏng vấn, hợp tác trong việc viết đơn và xin trợ cấp tài chánh, định hướng và hoạch định chương trình nhằm hoàn tất bộ lịch sử truyền khẩu.

Bên cạnh văn kiện trên là một văn kiện ghi nhận ký giữa VAHF và hệ thống thư viện của University of Texas (UT) việc huấn luyện nhân sự, lưu trữ và phổ biến văn khố lịch sử truyền khẩu qua hệ thống trực tuyến của UTL. Theo đó, ngoài việc thư viện UT sẽ giúp huấn luyện nhân sự VAHF cách sử dụng phần mềm chuyên môn của thư viện, họ còn cố vấn hội trong việc thiết lập một trang web dành riêng cho chương trình lịch sử truyền khẩu. Ðặc biệt hơn cả là VAHF vẫn giữ trọn quyền sở hữu trí tuệ của kho chuyện truyền khẩu này.

“Với sự tham gia của COLA, UT đã đưa việc hỗ trợ của chúng ta lên một bậc cao hơn,” bà Triều Giang Nancy Bùi, hội trưởng VAHF, viết trong một lá thư gửi đến các hội viên gần đây để thông báo tin vui.

“Xin có lời chúc mừng đến tất cả chúng ta,” bà viết tiếp. “Công khó của chúng ta đã lôi kéo được sự chú ý của một đại học rất danh tiếng và đáng tin cậy là UT tại Austin, và đây là một thành quả tuyệt vời mà tất cả chúng ta, người Mỹ gốc Việt, đều nên tự hào.”

“Bộ sưu tập lịch sử truyền khẩu này sẽ minh chứng sự quan trọng trong việc bảo tồn, hiểu biết và truyền bá lịch sử của người Mỹ gốc Việt,” bà Madeline Y. Hsu, giám đốc CAAS, phát biểu. “Trong nhiều cộng đồng thiểu số, lịch sử truyền khẩu là phương cách chính trong việc bảo tồn kinh nghiệm, văn hóa, căn cước và quan điểm của những nhóm thiểu số trong cuộc sống hàng ngày và thực tại phong phú của họ.”

Hợp tác với UCI

Bộ Lịch Sử Truyền Khẩu của VAHF không chỉ được UT chú ý. Ðược biết, vài ngày sau khi ký văn bản ghi nhận với COLA và thư viện UT, VAHF cũng ký xong một văn bản hợp tác, nhưng hạn hẹp hơn, với Chương Trình Lịch Sử Truyền Khẩu Người Mỹ Gốc Việt (VAOHP) thuộc UCI, nhằm khai triển các cuộc phỏng vấn mà VHAF đã thực hiện tại Nam California.

Tiến Sĩ Ðặng Võ Thúy, người tình nguyện thực hiện một số phỏng vấn nhân dịp VAHF đến công tác tại Nam California vào cuối năm ngoái, được UCI tuyển dụng để điều khiển VAOHP của UCI. Theo bản ghi nhớ, VAOHP sẽ đảm trách việc chuyển ngữ, rồi lưu trữ trên hệ thống trực tuyến của thư viện UCI như một phần của Văn Khố Ðông Nam Á.

Ngoài ra, bà Triều Giang cho biết, có ít nhất hai đại học ở Houston cũng ngỏ ý muốn tham dự vào việc khai triển thành quả của của VAHF. Cuộc thương thảo còn đang tiến hành.

Vài nét về chương trình 500 lịch sử truyền khẩu

Vào năm 2008, cộng đồng người Việt tại Austin và VAHF vận động thành công với CAAS tại UT để mở môn học lịch sử và văn hóa người Mỹ gốc Việt, do Giáo Sư Linda Ho Poché đảm trách. Ðể hoàn tất lớp học này, mỗi sinh viên, với sự hỗ trợ của VAHF, phải thực hiện một cuộc phỏng vấn và làm thành lịch sử truyền khẩu của một người Mỹ gốc Việt để đưa vào chương trình 500 Lịch Sử Truyền Khẩu do VAHF khởi xướng.

Tiến Sĩ Ðặng Võ Thúy (phải), được đại học UCI tuyển dụng để điều hành VAOHP, chụp hình lưu niệm với Luật Sư Ðỗ Phủ trước cuộc phỏng vấn tại tòa soạn nhật báo Việt Báo. (Hình: Trùng Dương cung cấp)

Cuối năm 2009, chương trình 500 Lịch Sử Truyền Khẩu được Liên Hội Sinh Viên Việt Nam Bắc Mỹ (uNAVSA) thuộc 119 trường đại học tại Hoa Kỳ và Canada nhận tài trợ. Các sinh viên sau đó phát động chiến dịch gây quỹ có tên là “Chương Sử Của Chúng Ta - Lịch Sử Người Mỹ Gốc Việt: Cha Anh Kể Lại, Giới Trẻ Bảo Tồn.” Qua đó, các em đi rửa xe, bán phở, tổ chức văn nghệ, xin tiền bảo trợ bằng nhiều hình thức khác nhau.

Kết quả, các em gây quỹ được tổng cộng hơn $70,000. Nhờ số tiền này, VAHF thực hiện được dự án qua các thành phố có đông người Việt cư ngụ.

Dự tính tốn kém cho toàn bộ chương trình 500 lịch sử truyền khẩu, theo bà Triều Giang, vào khoảng $250,000. Ðể thực hiện công tác kế tiếp, như sang băng, dịch thuật các câu chuyện truyền khẩu, cũng như thực hiện phim tài liệu “Viet's Story,” VAHF đã và đang phối hợp với các đoàn thể, hội đoàn địa phương để tổ chức những buổi sinh hoạt gây quỹ.

Mọi liên lạc trao đổi và góp ý xin gởi thư về “Vietnamese American Heritage Foundation,” PO Box 29534, Austin, TX 78755. Số điện thoại: (512) 844-9417 hoặc email: VAHF_info@yahoo.com hoặc vào trang web: www.vietnameseamerican.org.